Akrilik Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar

Günlük hayatımızda çok sık karşımıza çıkan akrilik, estetik özellikleri ve dayanıklılığı sayesinde pek çok alanda kullanılıyor. Ancak akrilik hakkında kulaktan dolma birçok bilgi, bu malzemenin yanlış anlaşılmasına neden olabiliyor. 

Bellona editör ekibi olarak sizin için hazırladığımız bu yazımızda, akrilik malzeme ile ilgili doğru bilinen yanlışları mercek altına alacak, doğrularını sade ve anlaşılır bir şekilde sizlerle paylaşacağız. Eğer siz de akrilik zararlı mı sorusunun cevabını ya da camla arasındaki farkları merak ediyorsanız okumaya devam edin!

Akrilik Nedir? 

Akrilik, sentetik bir polimer olan polimetilmetakrilat (PMMA)'dan üretilen, saydam, hafif ve dayanıklı bir malzemedir. Camın alternatifi olarak kullanılan akrilik; mobilya, sanat, tekstil, inşaat, reklamcılık ve otomotiv gibi pek çok alanda tercih edilir. “Plexiglass” veya “pleksi” adıyla da bilinir.

Akrilik Hakkında Doğru Bilinen 10 Yanlış

1) Yanlış: Akrilik Camdan Daha Kırılgandır

Doğru: Akrilik aslında camdan çok daha dayanıklıdır; darbelere karşı yaklaşık 10 kat daha fazla direnç gösterir. Bu nedenle güvenlik gerektiren yerlerde (örneğin çocuk oyun alanlarında veya vitrinlerde) sıklıkla tercih edilir.

2) Yanlış: Akrilik Kolayca Sararır

Doğru: Kaliteli akrilik malzemeler UV (ultraviyole) ışınlarına dayanıklı olarak üretilir. Bu sayede uzun süre güneş altında kalsa bile sararma, matlaşma gibi renk bozulmaları yaşamaz.

3) Yanlış: Akrilik Çizilmez

Doğru: Akrilik malzeme camdan daha yumuşaktır ve bu nedenle çizilmeye karşı daha hassastır. Ancak yüzeyi parlatılabilir, cilalanabilir veya çizilmelere karşı dayanıklı özel kaplamalarla korunabilir.

4) Yanlış: Akrilik Yalnızca Şeffaf Olarak Üretilir

Doğru: Akrilik malzeme çok yönlüdür ve yüzlerce farklı renkte, opak, yarı saydam ya da desenli şekilde üretilebilir. Akrilik madde özellikleri sayesinde tasarım ve dekorasyon dünyasında geniş bir kullanım alanına sahiptir.

5) Yanlış: Akrilik Plastik Olduğu İçin Çevreye Zararlıdır

Doğru: Akrilik termoplastik bir malzemedir ve uygun yöntemlerle geri dönüştürülebilir. Bu sayede yeniden hammadde olarak kullanılarak çevresel etkisi azaltılabilir.

6) Yanlış: Akrilik Sıcakta Erir

Doğru: Yüksek sıcaklıklara dayanıklı olan akrilik, yaklaşık 160°C'ye kadar formunu korur. Bu sıcaklığın üzerine çıkıldığında şekillendirilebilir hale gelir, bu da endüstriyel üretim için büyük bir avantaj sağlar.

7) Yanlış: Akrilik Kumaş Sağlıksızdır

Doğru: Akrilik kumaş sentetik olsa da yün benzeri bir yumuşaklık sunar, hafiftir, nem tutmadığı için de mantar ve bakteri gibi organizmaların oluşmasına engel olabilir. Özellikle yün alerjisi olanlar için iyi bir alternatiftir.

8) Yanlış: Akrilik Yüzeyler Kolay Temizlenmez

Doğru: Pürüzsüz ve parlak yapısıyla dikkat çeken akrilik yüzeyler, toz ve kiri üzerinde barındırmaz. Kolay silinebilir yapısı sayesinde yalnızca nemli bir bez ve hafif temizlik ürünleriyle zahmetsizce temizlenir. Bu pratikliği, akriliği mutfak ve banyo dolap kapaklarında ideal bir tercih haline getirir.

9) Yanlış: Akrilik Yalnızca Dekorasyonda Kullanılır

Doğru: Akrilik çok yönlü bir malzeme olup sağlık sektöründen reklamcılığa, otomotivden dişçilik alanına kadar birçok endüstride kullanılır. Akvaryum camlarından uçak pencerelerine kadar geniş bir kullanım alanı vardır.

10) Yanlış: Akrilik Pahalıdır

Doğru: İlk bakışta cam ya da diğer plastiklere göre maliyetli gibi görünür; ancak akriliğin dayanıklılığı, bakım kolaylığı ve uzun ömürlü yapısı onu uzun vadede daha ekonomik bir seçenek haline getirir.

Akrilik Nerelerde Kullanılır?

Akrilik dayanıklılığı, hafifliği ve estetik görünümü sayesinde birçok sektörde yaygın olarak kullanılan bir malzemedir. Akrilik kullanım alanları genel olarak şu şekildedir:

• Bina cephe kaplamaları
• Işıklı tavan panelleri
• Balkon ve merdiven korkulukları
• Duş kabinleri ve banyo ekipmanları
• Işıklı reklam panoları

• Harf kesimli tabelalar
• Broşürlük ve standlar
• Sergi ve fuar standları

• Tezgâh üstü yüzeyler (özellikle mutfak ve banyolarda)
• Mobilya ön yüzeyleri
• Aydınlatma elemanları (lambader, avize gibi)
• Masa-sandalye ve sehpa gibi şeffaf mobilyalar

• Diş protezleri
• Medikal koruyucu siperlikler
• Hastane mobilyaları ve ekipmanları
• Hijyenik bölme panelleri

• Araç farları ve iç aydınlatma elemanları
• Uçak pencereleri
• Tren ve otobüs iç panelleri
• Deniz taşıtlarında kullanılan saydam bölmeler

• Heykeller
• Çerçeveleme ve müze vitrinleri
• Takı ve aksesuar tasarımı
• Moda gösterilerinde kullanılan efekt malzemeleri

• Servis tepsileri, saklama kutuları
• Akrilik tabak ve bardaklar
• Pasta-kek teşhir standları
• Mutfak düzenleyici kutular

• Akrilik ip ile üretilen kazak, atkı, battaniye gibi ürünler
• Yün alerjisi olanlar için yün alternatifi kumaşlar
• Güneşe dayanıklı dış mekân tekstili
• Elektronik cihaz koruyucu kapakları

• LED ekran difüzörleri
• Şeffaf bilgisayar kasaları

• Kalın plakalarla üretilen büyük akvaryum camları
• Teraryumlar ve kuş kafesi bölmeleri
• Veteriner kliniklerinde kullanılan bölme ve ekipmanlar

Akrilik Malzemelerin Avantajları Nelerdir?

Akrilik malzemeler, cam ve diğer plastik türlerine göre birçok avantaj sunar. Başlıca akrilik avantajları şunlardır:

• Akrilik, darbelere camdan 6 ila 17 kat daha dayanıklıdır.
• Cam darbe aldığında kırılıp keskin parçalar oluştururken akrilik çatlayabilir ama dağılmaz.
• Güvenlik gerektiren alanlarda (okul, hastane, otobüs durağı vb.) daha çok tercih edilir.
• Aynı kalınlıktaki akrilik, camdan yaklaşık %50 daha hafiftir.

• Bu hafiflik taşıma ve montaj işlemlerinde maliyetin ve iş gücünün azalmasını sağlar.

• Akrilik, %92 oranında ışık geçirgenliğine sahiptir.
• Bu oran, camdaki %88–90 ışık geçirgenliğinden daha fazladır.
• Bu özelliği sayesinde akrilik vitrin, akvaryum, tabela gibi uygulamalarda daha parlak ve net görüntü sağlar.

• 80–100°C'de yumuşar, 160°C'de şekillendirilebilir hale gelir.
• Bu özellik, kişiye özel üretimlerde ve karmaşık tasarımlar yaparken büyük avantaj sağlar.

• UV dayanımlı akrilik ürünler, açık havada 10 yıla kadar sararma yapmadan dayanabilir.
• -40°C ile +90°C arası sıcaklıklara karşı formu bozulmadan durabilir.
• Bu nedenle dış cephe kaplaması, güneş panelleri koruması gibi yerlerde tercih edilir.

• Piyasada 100'den fazla renk seçeneği ve farklı yüzey (parlak, mat, buzlu, desenli vb.) mevcuttur.
• Şeffaflığın yanı sıra opak ve metalik görünümlü seçeneklerle dekoratif çözümler sunar.
• Düz yüzeyi sayesinde cam yüzeye kıyasla %30 daha az toz ve kir tutar.

• Özellikle medikal kullanımda antibakteriyel kaplamalı modelleri mevcuttur.
• Sabunlu su ve mikrofiber bezle temizlemek uygundur.

• Akrilik %100 termoplastik olduğundan defalarca yeniden eritilip şekillendirilebilir.
• Atık akrilik yeniden işlenerek pleksi kutular, panolar gibi farklı ürünlerde kullanılabilir.

• Kırıldığında camdan 5 kat daha güvenlidir; çünkü parçalanıp etrafa dağılmaz.
• Gıda ile temasa uygun “gıda sınıfı akrilik” türleri FDA onaylıdır.
• Sağlık ve çocuk ürünlerinde güvenle tercih edilir.

• Ortalama ömrü kullanım koşullarına bağlı olarak 10–20 yıl arasında değişebilir.
• Camdan biraz pahalı olsa da tamir ve yenileme gereksinimi az olduğu için %25’e kadar tasarruf sağlar.
• Enerji verimliliği açısından da iç mekan aydınlatmasında daha fazla ışık geçirerek enerji maliyetini azaltır.

Akrilik Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Akrilik Kaliteli midir?

Evet, akrilik oldukça kaliteli bir malzemedir. Dayanıklı, şeffaf ve uzun ömürlü olmasıyla pek çok alanda tercih edilir.

Akrilik Mobilyalar Güvenli mi?

Akrilik mobilyalar cam gibi kırılmaz ve keskin kenar oluşturmaz, bu yüzden özellikle çocuklu evler için daha güvenli olabilir.

Akrilik Halı Kullanışlı mı?

Akrilik halı yumuşak dokulu, hafif ve kolay temizlenebilir olduğu için günlük kullanımda oldukça pratiktir. Ayrıca yün hissi verir ama daha ekonomiktir.

Akrilik Boya Nasıl Kullanılır?

Akrilik boya su bazlıdır ve tuval, ahşap, cam gibi birçok yüzeyde kolaylıkla kullanılabilir. Boyama işlemine başlamadan önce yüzeyi temizleyip gerekliyse astar uygulayarak hazırlamak yeterlidir. Boya kuruduktan sonra istenirse vernikle korunabilir. Çeşitli renk seçeneklerine sahip akrilik boya seti ile göz alıcı işler yapmanız mümkündür.